حاج مولی احمد نراقی (متوفای 1245 هـ.ق) از اکابر فقهای شیعی در سده‌ی سیزدهم هجری است. او در سال 1185 یا 1186 در نراق و در خانواده‌ای اصیل و روحانی به دنیا آمد. پدر بزرگوارش حاج مولی مهدی نراقی از اجلّه‌ی علمای امامیه به شمار می‌رفت که در تهذیب نفس و وارستگی دارای مقامات بود.
حاج مولی احمد نراقی پس از تحصیل علوم مقدماتی در محضر پدر بزرگوار خود، به همراه او به عراق رفت و در نجف اشرف از محضر فقهای نامداری هم چون: سید مهدی بحرالعلوم و شیخ جعفر کاشف الغطاء بهره‌ها برد. در کربلا نیز در جلسات درس و بحث میرزا مهدی شهرستانی و آقا محمّدباقر بهبهانی شرکت کرد و به درجه‌ی اجتهاد نائل آمد و مدتی مرجعیّت دینی شیعیان را بر عهده داشت.
او از طبع لطیفی برخوردار بود و«صفایی» تخلص می‌کرد. از این بزرگوار آثار قلمی ارزشمندی بر جای مانده که می‌توان از: مفتاح الکلام؛ معراج السعادة؛ مناهج الوصول الی علم الاصول؛ عوائدالأیّام؛ شرح تجریدالاُصول؛ خزائن؛ دیوان شعر و مثنوی طاقدیس نام برد.
این فقیه عالی‌قدر سرانجام در سال 1244 یا 1245 هـ.ق در زادگاه خود نراق در اثر ابتلا به وبا درگذشت. جنازه‌ی او را بنا بر وصیت به نجف اشرف بردند و در سمت پشت سر مبارک در صحن مطهر مرتضوی به خاک سپردند.
منظومه‌ی طاقدیس، حاوی مطالب اخلاقی و عرفانی و سلوکی وافری است که قرار بوده در چهار «صُفّه» سامان یابد ولی متأسّفانه اجل این فرصت را از آن فقیه بزرگوار دریغ داشت و تنها توفیق سرودن دو «صفّه» از آن نصیب ایشان گردید. این مثنوی حدود 10500 بیت دارد.
این منظومه‌ی اخلاقی و عرفانی با «طوطی‌نامه» آغاز می‌شود و مرحوم نراقی در آن، سیر انسانی را در این عالم ناسوتی از آغاز تا به انجام با بهره‌گیری از داستان‌های مختلف بیان می‌کند و با نقل ماجرای کربلا حسن ختام این منظومه را رقم می‌زند و بر این باور است که ماجرای جانبازی حضرت سیدالشهداء علیه السلام و اصحاب وفادار و یاران آن حضرت، سرآمد داستان‌های عاشقانه است.1
1. رواق اشراق (تذکره شاعران حوزوی), محمدعلی مجاهدی، جلد دو. صص 685-660
نمونه اشعار ملااحمد نراقی در سایت شعر حوزه