الْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلَى أَفْوَاهِهِمْ وَتُكَلِّمُنَا أَيْدِيهِمْ وَتَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (یس ۶۵)
امروز بر دهانشان مهر می نهیم و دستهایشان با ما سخن میگویند و پاهایشان کارهایی را که انجام میدادند شهادت می دهند.
مکن زنهار دست از پا خطا گر بینشی داری
که می پرسند از هر عضو در محشر گواهی را
یکی از نکات مربوط به شهادت در قیامت که قرآن به آن اشاره دارد، شهادت اعضا و جوارح انسان است که در این آیه به این مطلب اشاره شده است.
مساله شهادت اعضا در قیامت در اشعار شاعران بسیاری مطرح شده است. مثلا مولوی در دفتر پنجم می گوید:
روز محشر هر نهان پیدا شود
هم ز خود هر مجرمی رسوا شود
دست و پا بدهد گواهی با بیان
بر فساد او به پیش مستعان
دست گوید من چنین دزدیده ام
لب بگوید من چنین پرسیده ام
چشم گوید کرده ام غمزه حرام
گوش گوید چیده ام سوء الکلام
پس دروغ آمد ز سر تا پای خویش
که دروغش کرد هم اعضای خویش
📍صائب تبریزی هم همین مضمون را در بسیاری از اشعارش آورده است که به یک بیت آن اشاره کردیم.
نکته زیبایی که در این بیت صائب هست این است که برای اشتباه کردن از تعبیر "دست از پا خطا کردن" استفاده کرده است که تناسب بسیار جالبی با موضوع بیت که شهادت دست و پا می باشد دارد.
صائب همچنین در جایی دیگر اینگونه به شهادت اعضا در قیامت اشاره می کند:
جمله اعضا بر گناه هم گواهی می دهند
روز محشر در حضور حضرت پروردگار
یا زبان بندی برای این گواهان فکر کن
یا ز ناشایسته چشم و گوش و لب را باز دار